Je kan het je wel inbeelden, de reactie van (vaak iets oudere) mensen op het bestaan van workshops babymassage.

“Dat was er in onze tijd niet, zenne!“

“Amai, wat een verwende kindekes zullen dat wel niet worden!“

En gelukkig (weliswaar geheel uitzonderlijk) ook af en toe: “Had ik dat maar gekend en wat meer mee bezig geweest!“

Het masseren van een baby, hoe komen we er bij?

Vroeger had men andere overtuigingen

In de jaren vijftig van de vorige eeuw dachten mensen heel anders over de zorg voor baby’s en over liefde dan nu. Voeding en (fysieke!) warmte was het belangrijkste aan babyzorg. Liefdevolle aandacht zoals aanraken, knuffelen, vasthouden en troosten was overbodig. Men zag het zelfs als ‘gevaarlijk’ doordat er zo gemakkelijker ziektes werden verspreid. Het zou tot slappe volwassenen leiden. 

Het woord ‘hechting’ was nog niet uitgevonden. De idee dat je kindje veel knuffelen verwennerij - in de negatieve zin van het woord - zou zijn dateert dus van toen.  Hoe komt het dan dat we er ondertussen helemaal anders over denken? We laten baby’s liever niet huilen, we houden ze vaak tegen ons aan, we masseren ze…

Wetenschappelijke evidentie

Opgeleid tot kinesitherapeut werd ik gedrild alleen behandelingen toe te passen met wetenschappelijk bewijs. Het is dan ook vanuit die benadering dat ik me in het masseren van baby’s ging verdiepen.

Er werd al heel wat onderzoek gedaan naar de effecten van babymassage. Het startte, lang geleden, met niet-zo-ethisch-verantwoordde-onderzoeken. Weeskinderen, aapjes en ratten kregen de hoofdrol in deze proeven.

Al sinds de helft van vorige eeuw doet men onderzoek naar aanraking. Wat brengt aanraking teweeg bij de mens? De Amerikaanse Psycholoog Harlow deed allerlei proeven met aapjes. Een zachte met stof bekleedde ijzeren aap en een harde ijzeren aap zonder stof dienden als “moederaap”. Harlow stelde vast dat de jonge aapjes zeer snel eten haalden bij de ijzeren aap om dan de veiligheid bij de badstofaap te zoeken. Aapjes die geen keuze hadden en alleen bij de ijzeren moederaap konden vertoeven, ontwikkelden zich minder sociaal, vertoonden minder behoefte om de wereld te gaan ontdekken en waren angstiger. Er was meer stress.

Is moederliefde echt ondergeschikt aan voedsel? 

Harlow besloot dat te onderzoeken. Hij bedacht het volgende onderzoek: hij ontwierp twee surrogaatmoeders voor de baby-aapjes.

De ene nepmoeder was warm en zacht, had een teddyvacht, maar had geen melk. De andere nepmoeder was van ijzerdraad en had melk. Als voedsel het belangrijkste zou zijn, zouden de baby-aapjes zich vooral aan de melkmoeder moeten vastklampen. Wat bleek? De aapjes klampten zich gedurende het grootste gedeelte van de dag vast aan de zachte moeder! Alleen om te drinken, staken ze even over naar de melkmoeder. Gedurende het merendeel van de dag zaten ze tegen de met badstof bekleedde moeder. Je kan er enkele filmpjes van terugvinden hier op YouTube!

In wees- en ziekenhuizen in Roemenië merkte men dat kinderen die niet werden aangeraakt ziek werden, blijvende schade opliepen en zelfs stierven.

Gelukkig werden verdere onderzoeken stilaan mens- en ook diervriendelijker. Er volgden er velen, telkens met de bevestiging van wat Harlow al merkte: baby's hebben nood aan liefdevol gekoesterd worden. Vele moeders zullen toch ook toegeven dat hun instinct toch liever de baby wil koesteren?